نافع بن هلال بن جمل بن سهد العشیره بن مذحج المذحجی الجملی دارای اصالت یمنی و ساکن کوفه او از عشریه جمل بود که منسوب به جمل بن کنانه ، شاخه ای از قبیله مذحج از اعراب قحطالنی بود.

زمان پیوستن به اباعبدالله

در عذیب الهجانات به امام پیوست و با امام همراه شد . وی همراه با طرّماح و چند تن دیگر از کوفه بیرون آمده بود.

نحوه شهادت

پس از تیر اندازی و کشتن هفتاد تن با هفتاد تیر مسموم که نامش را برآنها می نوشت شمشیر کشید و میدان تاخت و پس از کشتن سیزده تن زخمی شد و سپاه او را دستگیر کردند. عمر سعد خطاب به وی گفت: ای نافع چه چیز سبب شد که با خود چنین کنی. در حالی که بازوانش شکسته و خون بر محاسنش جاری بود گفت: دوازده تن از یارانت را کشتم و تعدادی را زخمی کردم و بر این کار خود را سرزنش نمی کنم. اگر در بازوانم توان بود باز می جنگیدم. عمر سعد دستور قتلش را داد و شمر سر از بدنش جدا کرد.
سن: حدود 45 سال
 
ویژگی ها و فضایل

قاری کاتب قرآن و حدیث یاور علی در جنگ ها جمل ، صفین ، نهروان ، شجاع و رشید ، زاهد و مجاهد ، بصیر در درین ، دشمن شناس ، شیفته و محب اباعبدالله الحسین ، خوش قامت و خوش سیما . راز نگهدار و حافظ قرآن بود.

نام در زیارتنامه ها و منابع

درزیارت ناحیه آمده است: اسلام علی نافع بن هلال بن نافع الجبلی المرادی. درزیارت رجبیّه نیز نام وی ذکر شده است. در منابع و مقاتل مانند: تاریخ طبری: ج5 ص 441 و 442، مناقب آل ابی طالب: ج 4 ص113 مقتل الحسین خوارزمی: ج 2 ص 18، مقتل الحسین ابو مخنف: ص 70، وسیله الدّارین: ص 196 تنقیح المقال: ج 2، ص266 ناسح التواریخ: ج 2، ص 278. ارشاد مفید: ص 237، بحارالانوار: 45 ص 19. منتهی الامال: ج 1 ص364 و از وی یاد شده است.

رجز

اطلاعات دیگر

1- برخی نوشته اند که با مسلم بن عوسجه به میدان رفت.
2- او را با هلال بن نافع، یاور اباعبدالله، و هلال بن نافع، از یاران عمر سعد و راوی وقایع کربلا، اشتباه گرفته اند. برخی از ابعاد زندگی هلال بن نافع آمیخته شده است. در ابصار العلین، ص 50 آمده است که نافع بن هلال به غلط هلال بن نافع ذکر شده است.(ابصارالعین: ص 50)

***منبع: کتاب آیینه‌داران آفتاب نوشته محمدرضا سنگری

برگرفته ازسایت باشگاه خبرنگاران جوان